Сценарий внеклассного мероприятия «Буукубаар, быраhаай» на якутском языке. 1-й класс
Класс: 1
(Шрифт Baltica Sakha Unicode)
1. Оҕо буукубаарга үөрэммит кэмин өйдөөhүн, ылбыт билиитин-дьоҕурун көрдөрүү.
2. Оҕо хоhоону дорҕоонноохтук ааҕар, ырыаны ыллыыр, имигэстик үҥкүүлүүр дьоҕурдарын сайыннарыы.
3. Оҕо уонна төрөппүт түмсүүтүн бөҕөргөтүү.
Тэрилэ: Презентация “Буукубаар быраһаай”, проектор, экран.
-Үтүө күнүнэн, күндү оҕолор, убаастабыллаах учууталлар, төрөппүттэр, ыҥырыылаах ыалдьыттар!
-Бүгүн биhиэхэ үөрүүлээх күн үүннэ. Биhиги оҕолорбут үөрэх сырдык аартыгар маҥнайгы үктэли дабайдылар, Буукубаары бүтэрдилэр. Бүгүҥҥү бырааhынньыгы үөрэ-көтө саҕалыырбытын көҥүллээҥ!
Балаҕан ыйын 1 күнүгэр оскуолабыт боруогун аан бастаан атыл-лаабыппыт. Ол күн хоhоон аахпыппыт. Өйдүөххэйиҥ эрэ: слайдалары көрдөрүү.
1-4 диэри слайдалар.
Билии күнүгэр бастакы чуораан чугдаарбыта, оҕолору уруокка ыҥырбыта. Үөрэх аартыгар бастакы хардыылар оҥоһуллубуттара, бастакы хоһооннор үөрэтиллибиттэрэ. Аан бастаан ханнык хоһоону үөрэппиппитий?
Хоһоон аа5ыы (бары)
Кылаас бары ыраас
Кылаас бары сылаас
-Ити курдук саҕалаан Билии дойдутугар айаннаабыппыт. Онтон бүгүн Буукубаары бүтэрбит үөрүүлээх көҥҥэ кэллибит, сурук-бичик араас кистэлэҥнэрин биллибит, ааҕарга үөрэннибит. Мин бүгүҥҥү бырааьынньыкка ынырыахпын баҕарабын: Баһаалыста!
Буукубаар киирэр уонна эҕэрдэлиир:
Элбэх тылы суруйтардым,
Этии, кэпсээн аахтардым.
Үгүс ойуу көрдүгүт,
-Буукубаар, баһаалыста, олор, күндү ыалдьыт буол.
-О5олоор саха алпаабытыгар хас буукуба баар этэй ? (40)
Ханнык дорҕооннор баалларый? (Аһаҕастар уонна бүтэйдэр)
Биһиги дорҕооннор тустарынан элбэх хоһооннору үөрэттибит:
Оҕолоор, саха тылыгар хас аһаҕас дорҕоон баарый ? (8) Слайд
Оҕолор хоһооннору ааҕаллар:
Мин А диэни билэбин
Үөһэ өттө уһуктаах
Алын өттө атахтаах
Мин О диэни билэбин
Оҕуруо курдук бөкүнук
Огурсу курдук төкүнүк
Уобуруччу курдук төгүрүк
Ыы дии дии ытыыр да ытыыр
Ытырыык ыт ытырыа диэн
Ыксыыр да ыксыыр
Өссө, өссө саас ыраас
Өссө, өссө саас сылаас
Кус хаас аас да аас.
Ууттан олох куттаммат
Иккиэн бииргэ дайбыыллар
Үүт иһэрин сөбүлүүр
-Бүтэй дорҕооннор тустарынан ханнык хоһооннору билэбитий?
Мин Т диэни билэбин
Суос соҕотох атаҕын
Туора сүгэн кэбиспит
Х диэн буоллун диэбиттэр.
Нонна мунна ханнаный?
Нона мунна манна.
Нонна бэйэтэ ханнаный?
Нонна бэйэтэ манна.
Кып кыра чычып чаап
Хап хара харахтаах
Кып кыра чычып чаап
Чыып чаап ырыалаах
-Киирии дорҕооннор тустарынан ханнык хоьооннору билэбитий ?
Саша Шура шарын
Шура шара “паш” гынна
Шура шарын аhыйда.
Баар дуо манна пожарник?
Суох ээ манна пожарник .
-Оҕолоор, онтон эһиги Буукубартан тугу биллигит?
Этии туохтартан турарый ? Оттон тыллар?
Дорҕоон,буукуба ? (12 аһа5ас: 4 кылгас, 4 аһа5ас , 4 дифтонг
бүтэй: ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох араарабыт, 2 бэлиэ: Ь, Ъ
Саха алпаабытыгар сахаларга эрэ туттуллар хас буукуба баарый ? (ү, ө,ҕ, һ, ҥ,дь, нь)
Паараласпыт бутэй дор5ооннор: б-п, д-т,г-к, 5-х, дь-ч, h-с (6)
-Маладьыастар. Билигин бэриллибит моделларынан тыла толкуйдааҥ.
Буратино киирэр. (көрсүhүү):
Оҕолоор, Букубаарга биһиги буукубаартан бэйэбит хайдах ааҕа үөрэммиппитин аа5ан иһитиннэриэҕин эрэ.
Букубаарга хоhоон аа5ыы: “Ыт”, “Куоска”, “Кутуйах”, “Бөтүүк”
Оонньуу :Билбэтчэй алҕаhын көннөрүү. Тыл суруйар. Билбэтчэйи бэйэбитигэр ылыы.
Өс хоhооннор. Сөптөөх этии тахсар гына бээрээдэктээн суруйуҥ:
-дьоллоох. доҕордоох Ким ол (Ким доҕордоох ол дьоллоох)
-хаалларбат доҕорун алдьархайга Доҕор (Доҕор доҕорун алдьархайга хаалларбат).
-бэйэҕэр Албынныаҥ оноруоҥ куhаҕаны (Албынныаҥ бэйэҕэр куһаҕаны оҥостуоҥ).
-Сөп, маладьыастар. Элбэҕи билбиккит. Мин эһиэхэ араас тыл оонньууларын аҕаллым. Араас тыл оонньууларын оонньооһун. (5-11 слайдалар)
Эҕэрдэ тыл бэриллэр:
— оскуола директорыгар Винокуров А.В.
Буукубаарга анаан оҕолор хоһоон ааҕаллар.
Буукубаарбыт барахсан баһыыба!
Баһыыба бары үчүгэйгэр,
2.ырыа “ Ийэ кунэ”
4. “Чему учат в школе”. Ырыа толороллор.
Учуутал :Саҥа үйэҕэ үөрэх үрдук чыпчаалын дабайан, саҥалыы санаанан салайтаран , билиигэ-көрүүгэ тардыhыҥ!
“Сыккыс” кинигэтин туттарыы.
Приложение 1 (Сыһыарыы) Презентация “Буукубаар быраһаай”
Источник статьи: http://urok.1sept.ru/articles/639918
Сценарий мероприятия «Букубаар быраhаай»
материал на тему
Материал для учителей 1 класса по окончании Букваря в якутской школе
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
| bukubaar_byraaay.docx | 21.28 КБ |
Предварительный просмотр:
Күндү оҕолор, төрөппүттэр, ыалдьыттар!
Бүгүн биһиэхэ үөрүүлээх күн. Бастакы кинигэбитин букубаары бүтэрэн быраһаайдаһар күммүт буолар. Бу үөрүүлээх күнүнэн күндү оҕолору, төрөппүттэри, ыалдьыттары эҕэрдэлиибин!
Ханнык баҕарар врач, учуутал, агроном, лётчик, инженер, учёнай, бу биһиги төрөппүттэрбит – оскуолатааҕы олохторун, бу букубаартан саҕалаабыттара.Ол иһин букубаардар араас норуоттар тылларынан бэчээттэнэн тахсаллар. Саха бастакы букубаарын Семён Андреевич Новгородов айыаҕыттан, 98 сыл ааста. Ити сыллар усталарыгар кини бэйэтэ олус элбэхтик уларыйда, үгүс көлүөнэ дьону үөрэттэ. Ол эрээри, кини кылаабынай соруга_ оҕолору ааҕарга үөрэтиитэ, хаһан да уларыйбат. Билигин сыанаҕа ыҥырарбын көҥүллээҥ, маҥнайгы кылаас үөрэнээччилэрин.
(ырыа Буквы разные писать)
Оҕолоор, букубаарбыт бэйэтэ суох дии, бары ыҥырыаххайыҥ эрэ!
Бары: Букубаар! Букубаар! Букубаар!
Букубаар: Күндү оҕолор! Мин эһигини кытта быраһаайдаһаары, эһиги ааҕар, суруйар буолбут үөрүүгүтүн үллэстээри кэллим. Бастатан туран , эһигини мин буукубаларбын барыларын билбиккитинэн, ааҕар, суруйар буолбуккутунан эҕэрдэлиибин. Билигин алфавит буукубаларын төһө билэргитин бэрэбиэркэлиибин.
( оҕолор хоһооннорун ааҕаллар)
Букубаар: Күндү оҕолор, буукубалары үчүгэйдик үөрэппиккит, билбиккит. Билигин аны миигин билиигитинэн үөрдүөхтээххит. Мин тугу ыйытарбын өйдөөн истиҥ уонна илиигитин уунан эппиэттээҥ:
- Бу туох бэлиэлэрий? (а/д, б/д, дифтонг )
- Хас кылгас аһаҕас дорҕоон баарый?(8)
- Хас уһун аһаҕас дорҕоон баарый?(8)
- Хас дифтонг баарый?(4)
- Ханнык аһаҕас дорҕоону бэлиэтиир буукубалар нууччаттан киирбиттэрий?(я, е, ё, ю)
- Ханнык бүтэй дорҕоону бэлиэтиир буукубалар нууччаттан киирбиттэрий?(в, ж, з, ш,щ,ь, ъ,ф)
- Дорҕоону бэлиэтээбэт ханнык буукубалар баалларый?(ь,ъ)
- Бу ханнык буукубаларый? (Б,б)
- Бу ханнык буукубаный?(ҥ) Тоҕо соҕотоҕуй? ( киниттэн саҕаланар тыл суох)
- Өссө наар кыраттан суруллар саха тылыгар ханнык буукубалар баалларый? ( ҕ,һ,й)
- Саха алфавита барыта хас буукубалааҕый?(40)
- Бу ханнык сурук бэлиэтэй?(.) Кини ханна турарый? ( Этии кэннигэр) Сөп, туочука кэннэ ханнык буукубаттан суруйабытый? (улахан)
Маладьыастар, мин билигин аахпыт кэпсээннэрбититтэн быһа тардыылары ааҕыам, эһиги, ханнык айымньыттан аахпыппын таайыахтааххыт.
- Кини сытыы- хотуу уолчаан. Өстөөхтөрү чуо- бааччы булла. ( Чөөчө)
- Кини үллүбүт, үллэн испит. Хабах саҕа буолбут. Онтон эмискэ «паа-ыс» гына түспүт.(баҕа)
- Ытаама, — диэтим мин. Ытыспын дэлби сылыттым. Онтон кини имин соттум, соттум, соттум.(Тымныы күн)
- Бэргэһэтин устан, мэкчиргэни бырахпыт. Сыыһан кэбиспит. (Бээчэ бэргэһэтэ)
- Кини мэниктээн хапкаан иһигэр-таһыгар ойо сылдьыбыт. Арай хапкаан эмискэ «лап» гына түспүт. (Мэник муҥур)
- Саас көтөрдөр эмиэ хоту дойдуга эргиллэн кэлбиттэр. Көрбүттэрэ, төрүт да тоҥон өлбөтөх. Түүтэ өҥө эбии тупсубут. Тыс этэрбэс кэппит. Хараҕа кытарыар диэри уойбут.( хабыйахаан)
- Дима эбэтигэр кыларыйар кырдьыгы эттэ. Кини, мэлдьэспитэ буоллар,икки буруйу оҥоруо этэ. (чааскы)
Таптаан миигин аахтыгыт,
Аны араас кинигэни
ааҕа сылдьыҥ эһиги.
Ол эрээри бука бары
Билигин оҕолорбут махталларын истиэхпит.( оҕолор хоһоон ааҕаллар)
Букубаар: оҕолоор, махталгыт иһин баһыыбаларыҥ. Аны эһиги мин бырааттарбын ааҕыаххыт. Билигин мин кинилэри киллэртиэм.
Букубаар:Бу кимнээх эбиттэрий , ааҕыҥ эрэ. (саха тыла, литература ааҕыыта)
Саха тыла: Мин саха тыла диэммин. Таба суруйарга үөрэтиэм, ылбыт билиигитин чиҥэтиэм, быраабылалары биллэриэм.
Литература ааҕыыта: мин литература ааҕыыта диэммин. Мин страницаларбар элбэх кэпсээни ааҕан билсиэххит, элбэх сонуну, кэрэни билиэххит, таабырын да таайсыахпыт. Онуоха бары иҥнигэһэ суох ааҕаргыт наада. Эһиги биһигини харыстааҥ, алдьатымаҥ, киртитимэҥ.
Саха тыла: оҕолоор, мин эһиэхэ сорудахтаах кэллим. Болҕойон дуосканы көрүҥ эрэ. Серёжа диэн уол эһиги курдук маҥнайгы кылааска үөрэнэр эбит. Учуутала кылаас, түннүк, Юра диэн тыллары суруйарыгар сорудахтаабыт. Серёжа суруйуутугар сыыһа баар буоллаҕына, көннөрүҥ.
( кылас, түнүк, юра) ( оҕолор көннөрөллөр)
Литература ааҕыыта: мин эмиэ сорудахтаах кэллим, карточкалары биэриэм, ону биир биир ааҕан иһитиннэриҥ эрэ. ( оҕолор ааҕаллар)
с/т, л/ аа: Биһиги сорудахтарбытын иҥнибэккэ толорбуккутуттан наһаа үөрдүбүт, маладьыастар.
Букубаар: Дьэ, оҕолоор, быраһаайдаһар кэммит тиийэн кэллэ, бырааһынньыкпыт түмүгэр эһиэхэ анаан номинациялары анаатым.
«Саамай дорҕоонноох ааҕааччы»- Руслана Иванова
«Саамай өйдөөн ааҕааччы»- Дьулус Барашков
«Саамай кичэйэн ааҕааччы»- Вадим Петров
«Хоһоону айымньылаахтык ааҕарын иһин»- Винокуров Мерген
«аахпытын сиһилии кэпсиирин иһин»- Оля Прокопьева
«Саамай таптаан ааҕааччы»- Сокольников Алёша
«Саамай тэтимнээх ааҕааччы»- Маша Демьянова
« Саамай бастыҥ ааҕааччы»- Гера Барашков
- Билигин тыл бэриллэр оскуола библиотекарыгар Попова В.М.
- Билигин бэйэлэрин истиҥ эҕэрдэ тылларын тиэрдиэхтэрэ саамай күндү дьоҥҥут, төрөппүттэргит.
Мин үөрэнээччилэрбин эмиэ бу үөрүүлээх күҥҥүтүнэн эҕэрдэлээн туран бэйэм сэмэй бэлэхтэрбин туттарабын. Уонна өссө кыһанан үөрэнэргитигэр, элбэҕи ааҕан билиигит күн аайы элбээн иһэригэр баҕарабын.
Манан бүгүҥҥү мероприятиебыт түмүктэнэр. Биһиги үөрүүбүтүн үллэстэ кэлбиккитигэр, күүс-көмө буолбуккутугар махтанабын.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Хәтер белән без мәңгелек.Боек Жинунен 67 еллыгы унаеннан эдэби-музыкаль кичэгэ сценарий.( Пэрдэ ябык.Тантаналы музыка янгырый.Сэхнэ артында алып баручы сойли).А.б. Сугыш китергэн хэсрэт-михнэт дэрьясы.
Сценарий выпускного вечера для выпускников колледжа.
Музыкально-познавательное мероприятие с концертом учащихся школы искусств направлено на борьбу с наркотиками, табакокурением и алкоголем. Природа создала всё, чтобы человек был счастл.
Основной задачей мероприятия является обогащение знаний учащихся о героическом прошлом своего народа, страны. У современных юношей и девушек необходимо вызывать интерес к прошлому и настоящему с.
В Студии Современного Праздника «Позитив» есть три прекрасных детских театральных коллектива и так получилось, что в один год у этих коллективов юбилей. Правда здорово! Только даты этих юбилеев разные.
Данная разработка на тему «Люблю. Воюю. Жди с победою» предназначена для проведения внеклассного мероприятия, и содержит сценарий вечера Памяти, посвящённого 70-летию Победы в Великой Отечествен.
Сценарий Квест «#Вместеярче», сценарий «Новогоднего утренника 2019".
Источник статьи: http://nsportal.ru/npo-spo/obrazovanie-i-pedagogika/library/2016/01/21/stsenariy-meropriyatiya-bukubaar-byrahaay
Сценарий »Букубаар быраһаай»1 кылаас
Подойдёт и взрослым и детям
Сценарий внеклассного мероприятия
Работа учителя начальных классов
Ыытыллар кылаас : I (маҥнайгы)
Буолар кунэ : олунньу 3 күнэ
Темата : «Букубаар, быраhаай!»
· Дорҕооннору, буукубалары хатылааhын, билиилэрин хаҥатыы, эбии билэргэ туhаайыы.
· Бэйэ-бэйэлэригэр кѳмѳлѳсүhэргэ үѳрэтии, саха ѳс хоhооннорун сѳпкѳ ѳйдүүллэрин ситиhии
· Оҕо тылын саппааhын байытыы, тылын-ѳhүн, толкуйдуур дьоҕурун сайыннарыы
Туттуллар тэриллэр : кинигэ туһунан ѳс хоЬоонноро «Ким кинигэ аргыстаах – ол билиилээх», «Кинигэ – киhи үтүѳ сүбэhитэ», ааҕыыга карточкалар, дорҕоон фишкалара, остуоруйа геройдара, интерактивнай доска, компьютер , проектор
1. О ҕ олор эрдэттэн уру h уйдаабыт «Бастакы кинигэм – букубаарым» уру h уйдарын быыстапката
2. О ҕ олор буукубалар тустарынан хо h ооннору нойосуус үѳрэтэллэр
3. Э ҕ эрдэ ырыа бэлэмнээ h ин
4. Кылаа h ы киэргэтии.
Учуутал : Үтүө күнүнэн күндү үөрэнээччилэр, төрөппүттэр, ыңырыылаах ыалдьыттар!
Бүгүн биһиэхэ ураты күн
Бүгүн биһиэхэ үөрүүлээх күн
Бүгүн биһиэхэ бэһиэлэй күн
Бүгүн биһиэхэ күүтүүлээх күн
Ол курдук биһиги оскуола ҕ а бастакы эппиэтинэстээх, сыл а ҥ арбытын атаардыбыт. Биһиги «Оскуола» диэн тугун биллибит, элбэххэ үөрэннибит. Уонна бүгүн биһиги көрдүрүөхтээхпит туохха үөрэммиппитин, тугу билбиппитин, тугу сатыырбытын.
Билигин бастакы кылаас үөрэнээччилэрин ыҥырыаххайыҥ.(музыкаҕа оҕолор киирэллэр) Ол курдук:
Көрөргүт курдук бу күһүңңүттэн добуоччу улааппыт, дуоспуруннаммыт үөрэнээччилэр.
Билигин бырааһынньыкпыт мичээр аргыстаах аастын диэн о ҕолор толорууларыгар хаар туһунан ырыанан са ҕ алыыбыт. (ырыа)
Учуутал : Оҕолоор, биһиги бүгүңңү бырааһынньыкпытыгар Букубаар ыалдьыттыы кэллэ.
Букубаар: Дорооболорун, оҕолоор. Эһиэхэ ыалдьыттыы кэлбиппиттэн наһаа да үөрдүм.
Учуутал : А буукубаттан саҕалаан ааҕарга, суруйарга аан бастаан үөрэппит Букубаарбытыгар туохха үөрэммиппитин сааһылаан этиэҕиң эрэ, оҕолоор.
1. Слава Киирбитим мин оскуола5а
Маңнайгы кылааска үөрэнэ
Бала5ан ыйын бастакытыттан
үөрэнээччи диэн ааттанабын.
2. Катя Куукуланан оонньуохпун
Солом суох, букатын
Куруук таба сүһүөхтээн
Кэлин улам кэрэхсээн
Хата, аа5ар буоллум, дьэ.
3. Ньургустаан Дор5оонтон буукуба таһааран
Буукубаттан тыл оңорон
Аахтыбыт биһиги суругу
4. Богдан Бастакы кинигэбит
үөрэппит үөрэ ҕ ин, өрүүтүн өйдүөхпүт
Баһыыба! Баһыыба! буукубаар барахсан.
5. Архелия Буукубалар – о5олор
Уолаттар уонна кыргыттар
6. Вова Буукубалар – о5олор
7. Витя Буукубалар – до5ордуулар
Бары бииргэ сылдьаллар.
Биир кылаас курдуктар
Биир алфавит буолаллар.
1.Катя Мин А диэни билэбин
үөһэ өттө уһуктаах
Алын өттө атахтаах,
2. Богдан Мин О диэни билэбин
О5уруо курдук төкүнүк
О5урсу курдук бөкүнүк
Уобуруччу курдук төгүрүк
3. Ньургустаан У — ууһут бэрдэ
Ууттан олох тахсыбат.
Муора уһуор да тиийэ,
4. Витя Мин «Ж» диэни билэбин
Аахтахха да ата ҕ а,
Алта буола туруо ҕ а.
5. Вова Б – балыксыт, муңхаһыт
Буур5алаах да муораттан
Куттанар диэни билбэт
Долгунтан дуол иңнибэт.
6. Слава Мин Т диэни билэбин
Суос со5отох ата5ын
Туора сүгэн кэбиспит.
7. Архелия Мин Х диэни билэбин
Х диэн буоллун диэбиттэр
Букубаар : Аһаҕас, бүтэй дорҕооннорбун, буукубаларбын олус диэн үчүгэйдик билбиккит. Билигин, мин эһиэхэ бэһиэлэй экзамен оңоруохпун баҕарабын. Күрэхпит сорудаҕа Алфавитнай разминка диэн түргэнник эппиэттиэхтээххит. Миэстэттэн хаһыытаабаппыт, илиибитин уунабыт. :
· К букваттан тахсар уол о5о аата ( К оля)
· Саха сирин столицата?(Дьокуускай)
· Биһиги бөһүөлэкпит аата( Өлөөкө-Күө л)
· Хаңас атаххытыгар ыстанан көрдөрүң эрэ
· Ва сүһүөхтэн тахсар о5о аата (Ваня, Вася, Валя, Вадим)
· Уңа илиигитинэн хаңас кулгааххытын тутуң эрэ
· Б букваттан тахсар остуоруйа геройа кимий? (Буратино)
· О5о диэн тылга хас буукуба баарый?(3)
Букубаар : Маладьыастар. Олус үчүгэйдик эппиэттиир о5олор бааллар эбит.
Учуутал :Сөп, билигин Букубаарбыт эһиги туохха үөрэммиккитин, тугу билбиккитин ыалдьыттары кытта олорон көрүөҕэ.
1.- Оҕолор, кинигэ туhунан өс хоhооннорун ааҕыахха эрэ. (дуоскаттан бары бииргэ) слайд 1
«Кинигэ – киhи үтүө доҕоро, өйдөөх сүбэhитэ», «Ким кинигэ аргыстаах- ол билиилээх».- Бу ѳс хоhооннорун хайдах ѳйд үү г ү т? (оҕоло р эппиэттэрэ)
— Кинигэ биhиэхэ элбэҕи кэпсиир, элбэххэ үөрэтэр. Элбэх кинигэни аахтаххына, үгүһү өйдүөҥ, элбэҕи билиэҥ.
2. – Оҕолор, бары дуоска диэки көрдүбүт эрэ. (слайд 1)слайд 2 (А һ а ҕ ас д орҕ ооннор)
— Аан бастаан би һ иги а һ а ҕ ас дор ҕ ооннору үө рэппиппит. Хас а һ а ҕ ас дор ҕ оон баар этэй, саха тылыгар? (слайд 3 )
— Онтон у һ ун а һ а ҕ ас дорҕоон? Дифтон? Ханныктарый? Ааттаталаа ҥ (Слайд 4 )
3 . Экраны к ө р ө б ү т, билигин оонньуу оонньуохпут. (Слайд 5 .)
— Дор ҕ оон фишкаларынан тыллары та һ аарабыт. (Холобур тии ҥ … ).
4 . С үһүө хтэртэн тыллары та һ аарабыт. (Слайд 6 ) Билбит о ҕ о экра ҥҥ а тахсар.
5 . Салгыы бутэй дор ҕ ооннорго киирэбит. — Хас б.д хо h ула h арый? (11). Ханныктарый? (Слайд 7 )
6 . Ө сс ө киирии дор ҕ ооннор бааллар этэ. Ханныктарый?
— Онтон дор ҕ ооно суох буукубалар бааллар этэ. Ханныктар этэй? (Слайд 8 )
7 . — Икки дор5оонноох буукубалар бааллар этэ. Ханныктарый? (Слайд 9 )
8 . – Салгыы оонньуохпут «Тыллары таай». Хо h уласпыт бутэй дор5оонноох тыллары таайабыт. (слайд 10)
9. — Ребустары таай. (слайд 11)
10. -Оҕолоор, букубаарга биһи олус элбэх кэпсээннэри аахпыппыт дии. Бу сорудахха эһиги букубаар кинигэтигэр баар кэпсээннэрин хартыыналарынан аатын таайыахтааххыт. Үчүгэйдик өйдөөҥ эрэ, ханнык кэпсээннэри аахпыккытын.(слайд 12-20) Чааскы кэпсээн эһигини туохха үөрэппитэй?
11. Слайд 12. Таабырыннары таайыы.
12. – Билигин оҕолор ыалдьыттарбытыгар ааҕан иhитиннэриэхпит. (Карточкалар ы т үҥ этэбин). Биир биир аа5аллар.
(Оҕолору бары дуоска иннигэр тахсаллар) Хоһоон “Букубаар быраһаай”
Букубаар :Маладьыастар. Олус сөпкө үчүгэйдик үлэлиир үөрэнээччилэр эбиккит. Бары сорудахтары толордугут. Аһа5ас,бүтэй дор5оон буукубаларын барыларын билбиккит, ааҕар, суруйар буолбуккут. Онон билигин мин эһиэхэ «Букубаары үөрэппит» диэн суруктаах удостоверениены, о.э. докумуону туттарабын. (о ҕ олорго туттарыы).
Мантан ыла мин эһигинниин быраһаайдаһабын, оттон эһиэхэ мин доҕорум, сана кинигэ кэллэ, («Сыккыс» киирэр) Кини эһигини өссө элбэх хэ саҥаҕа үөрэтиэ. Кинини эмиэ миигин курдук харыстаан тутаарын. Быраһаайдарыҥ о ҕ олоор!(букубаар тахсар)
Учуутал: Билии-көрүү докумуонун ыллыбыт. Биһигини өссө да күүтэр үгүс элбэх үлэ, саңаны билии, элбэххэ үөрэнии.
Биһиги туохха үөрэммиппитин, төһө улааппыппытын көрөн үөрбүт күндү иитээччи бит ба5а санаа тын истиэ ҕ иң. (детсад иитээччитэ – Винокурова Г.А) .
-Төрөппүттэр э ҕ эрдэлэрэ .
-Бырааһынньыкпытын түмүктээри туран о ҕ олорбутугар бастакы үрдэли ылбыттарынан дуоһуйан хаалбакка өссө да үгүс үрдэллэри, ситиһиилэри ба ҕ арыа ҕ ыҥ.
Бука бары төрөппүттэргэ, ыалдьыттарга үгүс ситиһиилэри, дьолу-саргыны ба ҕ арыа ҕ ы ҥ . Манан би һ иги дьоро киэһэбит түмүктэнэр. Көрсүөххэ диэри!
Тииҥ маска уйаланар кыра кыыл. Мастан маска ыстанар идэлээх.Тииҥ эриэхэни, тэллэйи сиир.
Саһыл – сэрэх кыыл. Түүтэ кытархай өҥнөөх. Хара саһыл эмиэ баар. Саһыл ойуурга сылдьар.
Куобах уһун кулгаахтаах, кылгас кутуруктаах ойуур кыыла. Сайын бороҥ, кыһын маҥан өҥнөөх буолар.
Тайах олус улахан кыыл. Адаархай муостаах. Муоһа кыһын аайы түһэр. Саас саҥа муос үүнэр.
Бөрө – сиэмэх кыыл. Сиэрэй өҥнөөх, хойуу түүлээх. Бөрөлөр элбэх буолан сылдьаллар.
Эһэ – тайҕа улахан кыыла. Эһэ ыраахтан сыты ылар, тыаһы истэр. Кыһын арҕахха утуйар.
Таба – хоту дойду маанылаах кыыла. Таба уһун систээх, кылгас атахтаах. Таба түргэнник сүүрэр.
Источник статьи: http://infourok.ru/scenarij-bukubaar-byra%D2%BBaaj-1-kylaas-5038052.html