- Сценарий утренника «Шагаа!» в старшей группе учебно-методический материал (старшая группа)
- Скачать:
- Предварительный просмотр:
- По теме: методические разработки, презентации и конспекты
- Сценарий национального праздника «Шагаа» материал (старшая, подготовительная группа) на тему
- Скачать:
- Предварительный просмотр:
Сценарий утренника «Шагаа!» в старшей группе
учебно-методический материал (старшая группа)
Сценарий утренника «Шагаа!» в старшей группе
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
shagaa_bayyrlaly.docx | 20.76 КБ |
Предварительный просмотр:
- Тыва улустун хундулээчел, эвилен ээлдек, эки чанчылдарынга уругларны кижизидери.
- Национал оюннарнын чамдык хевирлери-биле таныштырар.
- Оюннарга даянып алгаш, сагынгыр-тывынгыр чорукка кижизитпишаан, чугаа домаан сайзырадыр.
Дерилгези: тос-карак, чажыг чажар аяк, улегер домактар бижээн стенд.
Организастыг кезээ:тыва кожамыктар, сыгыт-хоомей музыкалары, ыры «Аяк-шайым».
Уруглар ада-иелер-биле чолукшуур.
Башкарыкчы (тыва аялга дынналып турда эгелээр): Чаа унуп келген хой чылынын Шагаа байырлалында бугу ада-иелерге, башкыларга, коллектив кежигуннеринге изиг байыр!
Бурган башкы ыдыктап каан,
Буян кежик бодаразын!
Бурун Тыва езу-биле
Ынчангаш Шагаавысты ушку (средний) болуктун уруглары ада-иелер-биле кады байырлап эгелээр-дыр бис.
Шага чоон чук чоннарынын уе дуптен бээр сагып келгениэрги чылды удээн, чаа чылды уткан байырлалы болур. Ынчангаш унуп турар Хой чылында силернин ог-буленерге экини кузеп, Шагаа хунунде салган «Сан» хей –адынарнын ошпес одаа болзун, буянныг ажыл-ууленерге чедиишкинерни кузедивис.
Шаа кээрге часты оштап
Шага хуну унуп келир
Шагнар ыжы дээрже шойлуп
Сагыш хоонну сергедип кээр.
Аалдардан аал дамчаан
Адаан морей дамчып унер
Кырган, чалы, бичи чаштар
Кымнар анаа хоглевес дээр.
Уругларга шага хуну
Улуг улус ону деткип
Улам соун болдурунгар.
Шагаавысты алгап йорээл.
Шагаада бир онзагай белеткел аъш-чем. Шаанда тыва чон Шагаа байырлалынга кустен бээр-ле белеткенир турган. Семис ирти азы ошкуну озээш уужелээр, чодураалыг чокпектерин база тыва чемнернин дээжизин тускайлап куткаш Шагаада бузары-биле шыгжап алыр. Ынчалгаш Тыва чем дугайында шулуктерни уруглардан дыннаптаалынар.
1-ги уруг: Чинге-тараа.
Чинге-тараа хамык чем дег
Аяк долдур оремелээш
Амдананып чип-даа ханмас
Кылыр ижи нарын-даа бол
Кым-даа ону бактавас чем.
Шууреп каан ааржыны
Чунге дискеш кадырып аар
Амзаан кижи мактап ханмас
Амданныг чем ол-ла болгай
Тыва чемде курут ышкаш
Дылга, ааска ажыг чем чок
Ынчалзачок кужур ханар
Ындыг чемни кым-даа тыппас
4-ку уруг: Суттуг шай.
Суруг малды чажымдан
Суруп ай депо скен мен
Сутке покпес анай дег
Суттуг шайга ынак мен.
Чоон чук чонну чылдарны саннар-биле эвес дириг амытаннар-биле санаар турган. Ам бистерде дужулгеде Аът чылынче кирээлинер. Аът чогум кандыг амытаныл дынналынар.
Аът чылы бузурелдиг
Алызындан кижээ оннук
Чолу бедик амытан бо.
Аът чылы силер-биле байырлажып чоруп тура силерге йорээл созун чугаалаар-дыр.
Торе херээнге чуткулдуг
Торээн чуртунга толептиг
Шоваа эрес диртип чорунар!
Аът чылы дужулгеден дужуп, орнунга Хой чылын олуртуп тур.
Эртип турар эрги чыл
Бузурелдиг аът чылы
Дужулгеден дужуп тур.
Манаанывыс Хой чылы
Маажым оожум унуп келди
Хундуткелдиг Хой чылы
Дужулгеже саадап туру.
(Уруглар шупту «курай» деп йорээр).
Кырган-ава тос-караан тудуп алгаш чажыын чажып унуп келир. Йорээл созун чугаалаар.
Башкарыкчы: ам дужулгеде олурупкан хой чылы кандыг чыл эвес дыннаптаалынар.
Хой чылы – идегелдиг
Ижер сут-даа элбек болур
Саржаг, чокпек, ааржы, курут
Сава санга долуп келир
Ажыл херек Хой чылда
А бистер ону мактап
Шагаавысты ушку болуктун оолдарынын мурнундан танцы-биле уламчылаар-дыр бис.
Оон ынай Шагаа хунунде эн кол чуулду ээлеп турар-оюннар. Ам кандыг оюннар ойнап турганын уруглардан дыннаптаалынар.
Шага хунну моорейлиг
Адыш чарыш маргылдаалыг
Кажык ойнап маргыжып
Кажык ойнап даалылап
Кагжып оруп шыдыраалаал
Шуру шуутчуп, чинчи тыпчып
Шупту ойнап хоглээлинер.
Тевектезе тергиин-не мен
Менээ четпес, бырашпас сен
Ийи будум шелип турда
Илдик турбас чуве-дыр ол.
Аскак-кадай дижип ойнаар
Одекте-ле холзеп туру
База-ла бир онзагай оюн «Арбай-Хоор», бистер оюнну ойнавайн, ырлажыптаалынарам.
Тыва кижи тоогузунден
Дурген чугаа, тывызыкка, кожаннарга
Чижиилинер уруглар че.
Кожамыкка кончуг-ла бис
Кожа тыртып салыр-ла бис
Кончуг чараш кыстары бис
Частын башкы байырлалы
Шгаа хуну унуп келди
Чаптанчыг чаш эштеримге
Чалар от дег изиг байыр
Кончуг чараш садигимни
Холчок чараш садигимден
Коруп алган садигимни
Чаштар сады «Дамыракта»
Чаптанчыг-ла чаштар ковей
Чаштар бисти чалгааратпас
Чазык чанныг башкылар хой
Кожамыкка кончуг-дыр бис
Кожа тыртып салыр-дыр бис
Тывызыкка кандыг-ла бис
Тывынар че салыптайн
1-ги уруг: Коорге ковей,кодурерге чиик.
2-ги уруг: Ийи угбашкынын экти ден.
3-ку уруг: Аптарам шупту ак кажык.
Тывызыкка кончуг-дыр бис
Тыва тыртып алыр-дыр бис
Дурген чугаага кандыг-ла бис
Кагжып шенеп коор бис бе?
1-ги уруг: Ховулаза
2-ги уруг: Хуннезе
3-ку уруг: Чаашканаза
Дурген чугаа ындыг-дыр че
Улегер соске кандыг-ла бис
Улежиксеп олур-ла мен.
1-ги уруг: Ада тоогузу-алдын
2-ги уруг: Ай херели чылыг чок
Артык снткил ажык чок.
3-ку уруг: Чечен менде, чечек черде.
Башкарыкчы: Тывызыкка, улегер соске
Дурген чугаа, кожамыкка
Аажок берге чаштар-дыр бо.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Старшая группа 2011 год.
Республика Башкортостанг. Стерлитамак 2011 годМБДОУ — детский сад № 61Сценарий Новогоднего праздника в старшей группеРазработала: .
Сценарий Новогоднего праздника «Здравствуй, елка»(старшая группа) Примерный план проведения 1. Вход полька 2.Хоровод «Елочку пушистую».
Цель: Развивать навыки вокально-хорового, танцевального и игрового исполнения. Прививать желание активно и эмоционально участвовать в театрализации. Доставлять детям радость и удовольствие от действий.
Утренник «Осень в гости к нам пришла» проводится в музыкальном зале. Центральная стена украшена солнышком ( у него венок на голове из осенних листочков), берёзка с жёлтыми листочками, под ней ёжик с г.
ЦЕЛИ: усвоение норм и ценностей, принятых в обществе. ЗАДАЧИ:-развивать умение самостоятельно применять на практике полученные знания;-способствовать формированию готовности к совместной деятельн.
С помощью театрализации у детей формируется умение понимать содержание сказак. Дети могут оценивать характер и поступки героев и передавать их через театрализованное действие. У ребят развиваетс.
Источник статьи: http://nsportal.ru/detskiy-sad/regionalnyy-komponent/2020/02/12/stsenariy-utrennika-shagaa-v-starshey-gruppe
Сценарий национального праздника «Шагаа»
материал (старшая, подготовительная группа) на тему
Сценарий предназначена для старшей и подготовительной группы
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
shagaa_podg.docx | 28.21 КБ |
Предварительный просмотр:
Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение детский сад «Диинчигеш»
Улуг болгаш белеткел болуунге Шагаа байырлалы «Шагаам сузуглелим»
Чайбар Нелля Алексеевна
Удуртукчу: Харлыг кыштын адак айы тонуп турда
Хамык чоннун ооруп-хоглеп байырлаары Шагаа келди!
Амыр-ла бе ажы-толум!
Удуртукчу: Шаандагы огбелернин
Чаа чылдын байырлалы –
— Шагаа дээрге чогум чуу болду уруглар, ону канчаар билип турар бис?
Азиана: Шагаа дээрге Тыва чоннун
Чаа чылды уткууру, эрги чылды удээри деп,
Шагдан тура сагып келген
Чаагай улуг байыры-дыр.
Артем :Шагаа дээрге боктан-чамдан
Сагыш-сеткил чуден артык
Очур : Шагаа дээрге тыва чоннун
Чаагай сузук чанчылы –дыр
Айнын чаазын, хуннун эртезин
Анай-Хаак: Шагаа хуну уругларга
Шагнын чаагай байыры-дыр
Ол хун черле узулбес-тир.
Кан-Демир : Кажык, даалы, тевек, шанак –
Хамык оюн оларда-дыр.
Мага хандыр хоглеп кээр-дир.
Вика: Амыр-менди чолукпушаан,
Ак чем амзап, йорээл салчыыл.
Алгы-дожек, шанак мунуп,
Артыы дагдан чунгулаалы.
Даалы, кажык, тевек ойнап,
Кан-Демир: Кажык, даалы, тевек, шанак –
Хамык оюн оларда-дыр.
Мага хандыр хоглеп кээр-дир.
Шагаа-дээрге тыва улустуң чаагай чанчылдары-биле холбашкан улуг байырлал.
Удуртукчу: Шагаанын эн баштайгы хунунде дан бажында оран-тандызынга санын салып, чажыын чажып чалбырыыр.
Удуртукчу: Амыр-ла бе!
Ак-Сал Ирей:- Амыр, амыр! Ажы-төлүм!
Удуртукчу:- Амыр, амыр!
удуртукчу: Сол менди-ле бе?
удуртукчу: А силер амыр-ла бе?
Ак-Сал ирей: Айым чаазы, хунум эртези, оршээ!
Чаа унген дагаа чылым, чаагай чолдан хайырла-ла оршээ!
аайыл халап таварбазын.
Бурган башкы ыдыктап каан.
Буян кежик бодаразын.
Азыраан мал кодан долуп,
Ак сүт сава сыңмас болзун.
Арат чоннун ажы-толу
кадык-шыырак озер болзун, оршээ!
Улуг угаанныг болзун, оршээ!
Улуг назылыг болзун, оршээ!
Уруглар: Йорээлинер дактаар-ла болзунам!
Удуртукчу : Байырлалдар уезинде
Каткы хоглел устур эвес,
Өткут кылдыр бадыраалы. Ыры “Шагаа ыры”
Удуртукчу : Шагаа дээрге Чоон чук улузунун байырлалы. Ол эрги чыл биле чаа чыл солужулгазынын уезинде болур. Делегейнин чыл эргилдези 12 чыл болгаш-ла катаптаттынып, солчуп турар. Оларга : куске, инек, пар, тоолай, улу, чылан, аът, хой, мечи, дагаа, ыт, хаван хамааржыр. Ол дириг амытаннарны кижиже чоокшулатырып деннээрге, оларнын аажы-чанында болгаш амыдыралында домей чуулдер бар болуп турар.
Ынчангаш бистин болуктун уруглары оюн-баштак одуруг-шулуктерин чылдарга хамаарыштыр чугаалап бээрин корээлинер.
Уе шагнын эргилдези 12 чылдар
Адын-Херел: Куске чылы – хамык чылдар эгези боор, куске чылын хундулээли.
Карыш четпес боттуг-даа бол, кучу ында могеели.
Куске чылдыг кижи болза, кузел соруу куштуг, бедик
Сургуул, эртем чедер дээнде, сундузу улуг дээр чуве.
Чаян: Ийиги чыл инек чылы — итпек, саржаг элбек болур
Ак сут берип, буян эккээр, ачылыг-ла амытан ол.
Инек чылдыг кижилерни, изиг дурген аажылыг
Олут орбас ажыл-ишчи, орлан-шоваа улус дижир.
Янжмаа: Пар чыл дээрге ушку чыл-дыр, база-ла бир онза чыл –дыр
Пар чылдыг эр улус — бардам-даа бол, шала таваар аажы-чанныг
Дилеп чорааш албан тывар, дидимнернин бирээзи ол.
Пар чылдыг кыс улус, база хоомай эвес деп, бил
Тоогуден алыр болза, дендии чараш улус дижир
Шириин ышкаш козулзе-даа, шиитпирлиг шынчы состуг.
Артыш: Тоолга бо-ла таваржы бээр , тоолай база чылда кирген
Шагдан бээр-ле чаштар оннуу — чаптанчыг-ла амытан ол.
Койгун чылдыг уругларны кортук дижир, ындыг эвес:
Тоолай чылдыг кыстар дээрге, шевер- чараш, ишчи-кежээ
Топтуг-эптиг аажы-чанныг, чогум шынчы улус ол-дур.
Амина: Улу чылы . Чуртталганын чурукчузу, чугаа-состун шынчы ээзи.
Чаагай сеткил, кадыкшылдын чаякчызы – Улу чыл ол.
Улу чылдыг чамдык улус, угааныг бол база хоктуг:
Улуг тура бардам сеткил, улу чылдыг оолдарда бар.
Улу чылдыг кыстар дээрге: угбай, акый, дунмай диген
Улус биле чугаа-дылдыг, ужур-чопту билир улус.
Начын: Чылан чылы . Чылда кирген чылан дээрге, чыргал оштаан амытан-дыр.
Бодалы-даа, угааны-даа, болбаан чаагай улус ол-дур.
Чылан чылдыг кижилернин шыдавас-ла чувези чок,
Ачы-буян кылырын-на алызындан бодап чоруур.
Усман: Аът чылы . Тыва кижи аътка ынак, тынын берген дижир чуве
Ынчалза-даа Аът чыл болза, ындыг амыр эвес чыл-дыр.
Аът чылдыг кыс улус, аажызы берге-даа бол
Ажыл-ишке тендии ынак, арыг-шевер чараш улус.
Эртине: Хой чылы . Хой дег чаагай сеткилдиг мал, ховар дээрзин бодаалынар
Хѳңнү биче, чаңы чѳрүү, хѳѳкуйну кээргээлиңер.
Хой чылдыг херээжен чон кончуг топтуг аажы-чанныг
Эки эжин чер-ле кагбас, эмин эртир шынчы улус.
Ачыты: Мечи чылы . Чугаа соске мечи амыр
Чугула-ла чуве ол-дур.
Аажы-чаны турум, быжыг
Аттыг кызыл, олут орбас улус ол-дур.
Сухбат: Дагаа чылы . Эртежи-ле болгай мен дээш, эртенин-не кыйгы салыр
Уйгужуга туразы чок, уран-ишчи Дагаажык ол.
Дагаа чылдыг херээжен чон, таан кончуг холу чемзиг
Ааскыр-соскур, тывызык-даа, аажы-чаны ажык-чарлыг.
Андрей: Ыт чылы . Ыт чылын алган кижи, ындындан-на кызымакай
Бичии-даа чуул халас ытпас, бир-ле чуулду кылган чоруур
Салган соруун чедип аар дээш, сагыш аарып чоргулаарлар.
Кижилернин шынчы ѳңнуу, хир-чам чер-ле коруй албас
Арыг-шевер сагаан чоруур, аттыг кежээ улус ол боор.
Динара: Хаван чылы . Эвилелдиг чылдарывыс, эн-не соолу хаван чыл-дыр
Кеми-даа чок, багы-даа чок кээргенчиг амытан-дыр.
Хаван чылдыг кижилер, кайгамчыктыг солун улус
Хамык чонну кайгаткылаар талантылыг база улус
Хырны дээнде аттыг кызыл, хыныыр-чазый дирти-даа бээр
Аажы-чаны чазык-чаагай, ажы-толге ынак улус.
Удуртукчу: Уруглар, чуу деп чылды удеп турар бис?
-Уткуп турар чылывысты кым билирил?
Удуртукчу: Челер оюм челип орда,
Черде туман арый-ла бээр
Базар оюм базып орда,
Башкы туман арый-ла бээр.
Тывалар Шагаа байырлалын кончуг чугула деп санаар, анаа кустен эгелеп-ле шагаа чемин тускайлап салып эгелээр. Шагаада догерер малды баш бурунгаар демдектей коруп, суттен кылган чаагай ак чемнерни элбээ-биле белеткээш шыгжаар. Ынчангаш шагаа чеми колдуунда белен болур.
Саржаг, чокпек, быштак, ээжегей, ааржы, курут…
Алдына: Эскен эъттин быдаа муну
Холбенейнип турар болур
Хоорем чокка узу-чары
Эриг алдын салдап турар.
Саша: Чуну мурнай хундуткелдин
Суттуг сарыг шайын кутту.
Тываларнын изиг турар
Дыка ынак суксуну бо.
Чайзат : Ааржы, саржаг уделгелиг
Арбай далган, чинге-тараа,
Чаагай кадык баштыннады
Шагаа чемин салгылады.
Шораан : Кадык дээрге шагаа хунде
Кайгамчыктыг хундулуг чем.
Саржаг, чигир согажалыг
Чайгаар боду чылбыраш дээр.
Удуртукчу : Шагаа үезинде янзы-бүрү мөөрейлер, оюн-тоглаа болур чүве болгай.Тыва улустуң аас чогаалынга чүлер хамааржыр чүвел?(Уругларның харыылары).
(тывызыктар,улегер домактар, дурген чугаалар, узун тыныш,көгудуглер,опей ырылар,кожамыктар).
Источник статьи: http://nsportal.ru/detskiy-sad/raznoe/2017/05/16/stsenariy-natsionalnogo-prazdnika-shagaa