Тувинский праздник шагаа сценарий

Сценарий праздника Шагаа
методическая разработка (средняя группа) на тему

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение детский сад «Белек» с. Тээли муниципального района

«Бай-Тайгинский кожуун Республики Тыва»

Сценарий праздника шагаа в средней группе

«Шагаа, шагаа часты чала!»

Торе-Монге Рада Викторовна

Ортумак болукке шагаа байырлалынын сценарийи

Сорулгалары: Уругларнын тыва национал байырлалдар дугайында билиин сайзырадыр. Улустун аас-чогаалы-биле таныштырарын уламчылаар.

Вед: Шагаа, шагаа! Тыва чоннун тоогузунун байырлалы

Шагаа, шагаа! Эргилип кээр чаа чылдын ёзулалы.

Шагаа, шагаа! Чаагай чемнин оргулдези.

Шагаа, шагаа! Уруг-дарыг ойнап хоглээр чаагай хуну.

Улуг-биче чолукшужар найыр хуну.

Уруглар шупту: Шага-биле, шага-биле!

Чаагай улуг кузел-биле

Чонувус дээш чурттувус дээш

Чолукшуулу оннуктер. (чолукшуур)

Инек чылы: Чанар уем чедип келди.

Чаа келир пар чылында.

Чаагай сеткил йорээп артым. (Могейгеш уне бээр)

Вед: Менди чаагай инек чылы!

Чыл солушту, чылан бажы союлду

Инек чылы ажыт кирип эртти

Эртип турар эрги чылдын

Ачылыг чыл инек чылым

Арыг чыл бооп чаларазын.

Пар чылы: Амыр менди арат чонум

Аалдап келдим уткуп алгар.

Ам бо унер мээн чылым

Аас-кежиктиг чолдуг болзун!

Вед: Ындыг-ла болзунам!

Шупту: Курай, курай, курай! (Пар чылы кире бээр.)

2)Танцы : «Аяк шайым». (уруглар болуу)

3)Вед: Шагаа хуну моорейлиг

Оюн тоглаа каткы-хоглуг

Кожумакка кандыг силер?

Каштан чер-ле кагжыр бис бе?

Уруглар: Чеве, че! (Уруглар оолдар ийи ангы туруптар)

Шупту: Кожумакка кончуг-ла бис

Кожа дыртып салыр-ла бис.

Ада-ие силерге бис.

Кожумактап ырлап берээл.

Оолдар: Чанар кушта сайлык чараш

Чавагалыг кыстар чараш

Келир кушта хектер чараш.

Кежегелиг кыстар чараш.

Уруглар: Черим чурттум оолдары

Четче-дир бе, менди-дир бе?

Кедээр дээрде шолбан сылдыс

Ору тур бе, куду тур бе?

Шупту: Он-на бештин айдынында

Салгал аттыг садывыска.

4)Вед: Кожумакка кончуг турлар

Кожа дыртып алырлар-дыр

Тывызыкка кандыг силер

Тыппас болза догааштыраал.

1.Кегженипкеш хээптер

Дайнаныпкаш таарыптар. (Хачы)

2. Теверге дести

Кагарга халыды. (Бомбук)

3. Деггенде ток дээр

Какканда хак дээр

Кан баштыг. (Балды, маска)

4. Мээн оолдарым беш

Бежелдирзи атташ. (5 салаа)

Чем чивес чарашпай

Черге чорбас чарашпай

Чучак хептиг чарашпай

чугаазы чок чарашпай

Дээринге чоруур аъдым

Дембилдейлеп ырлаар аъдым

Кудайынга чоруур аъдым

Кударадыр ырлаар аъдым

Борбуякка куткан ышкаш

Борбак талга аскан ышкаш

Кергиекке куткан ышкаш

Кезек талга аскан ышкаш

5)Вед: Тывызыкка кончуг турлар

Тыва тыртып алырлар-дыр

Улегер соске кандыг силер

Улежиксеп туру-ла бис.

1. Чадаг чорба аъттыг чору

Чалгаа чорба, кежээ чору.

2. Олчаны биче дивес

Кежикти улуг дивес.

3. Ужук билбес Кижи

Уну чоктан дора.

4. Оттунчек- оорениичел.

Шупту: Эштигде хоглуг

6)Ыры: «Хогжумчу» -оолдар

Хомузумну ойнай бээр мен дын-дын-дын

Койгуннактар танцылай бээр дын-дын-дын

Дошпулуурум ойнай бээр мен кон-кон-кон

Тоолайлар танцылай бээр кон-кон-кон

Игилимни ойнай бээр мен ли-ли-ли

Койгуннактар танцылай бээр ли-ли-ли

Чадаганым ойнай бээр мен кын-кын-кын

Тоолайлар танцылай бээр кын-кын-кын.

7)Танцы: «Арбай-тараам». Аажок чаагай суузуннуг

Арбай тарам далганы

Ону канчаар кылырын

Оолдар кыстар коргуссун.

8)Ыры: «Арбай-Хоор»-ниитти

Вед: Эзир куш дег кылыйтыпкан

Эккер эрес эрлернин

Шупту коруп магадаал.

9)Танцы: «Моге самы» (Оолдар болуу)

10) Чеченнер маргыжы: Бир деп чул?

(ийи оол) Бир коргенин уттур деп бе.

Ийи холдап тутканын салыр деп бе.

Беш салаа-биле чуну-даа кылгай-ла.

11) Ыры: «Шагаа ыры»

Шага, шагаа часты чала

Чаштар, чаштар самнап хоглээл.

Самнап ойнап хоглээл

Шагаа хуну чайынналды

Уруг-дарыг уткуп алды.

Чаа чыл унген Шагаа-найыр!

Оолдар, кыстар ойнаалынар.

Ортумак болуктун уругларынын шагаазы моон –биле адакталды, чаа-чылда бугу ада-иеге аас-кежикти, чедиишкиннерни кузедивис!

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

«Улу чылын уткуп тура, Шагааавысты байырлаалы!».

Сценарий тывинского национального праздника Шагаа для детей средней группы.

Шагаа- это проводы старого и встреча нового года по лунному календарю.

праздник на тувинском языке.

Шагаа традиционный праздник тувинцев.

Сценарий праздника «Шагаа — 2017».

Цель:1. Совершенствовать и систематизировать знания детей о воде, учить наблюдать за природными явлениями. 2. Развивать речь. 3.Воспитывать бережн.

Источник статьи: http://nsportal.ru/detskiy-sad/scenarii-prazdnikov/2016/04/12/stsenariy-prazdnika-shagaa

сценарий праздника шагаа
учебно-методический материал (подготовительная группа) на тему

праздник на тувинском языке

Скачать:

Вложение Размер
shagaaaa_avtosohranennyy.docx 32.97 КБ

Предварительный просмотр:

МБДОУ д/с «Сайзанак» с. Шекпээр

заведующая МБДОУ д/с «Сайзанак» с. Шекпээр

старшей разновозрастной группы

Воспитатели: Байлан Ч. С.

Сценарий праздника Шагаа.

Группаны шагаага белен кылдыр каастап каан.

“Священное дерево”, ленточка чалама.
Ыры «Арбай хоор» шупту уруглар ырлаар.

Башкы: Шаанда шагда тыва чон канчаар экиилежир чорааныл, чуу деп бодап тур силер?

Башкы: шаанда бистин огбелеривис чолукшуп чораан. Чолукшууру дээрге-ле экиилежири-дир. Чолукшуурда бичии назылыг кижи холдарынын адыштарын куду корундур тудуп алыр, улуг назылыг кижи холдарынын адыштарын ору корундур тудуп алгаш, бичии назылыг кижинин холдарынга эккеп тутчур. (башкы ада-иелер-биле чолукшуп мендилежир, уруглар биле ада-иелер чолукшуур).

Башкы: Чолукшуп шагаалаал

Чочак чооглап байырлаал!

Хой чылы моорлап келди

Холлу чемзиг чалай берди

Шаг чаагай – шагаа чаагай!

Шагаа-биле, Амыр-ла, амыр

сагыш сеткил арыглазын Курай – курай!

Артемида: Шулук «Шагаа хуну»

Шагаа хуну уругларга –

Шагнын чаагай байыры-дыр.

Оюн-тоглаа, каткы, чугаа

Ол хун черле узулбес-тир.

Шагаа коруп, ойнап турда,

Шаа безин узулбес-тир.

Чанчыл сагып аъш-чем оргуп,

Уругларга шага хунну –

Улуг улус ону деткип,

Улам солун болдурунар!

Шагнын чаазы келди,

Шагаа хунну унду.

Чаа чыл-биле шагаалаал!

Чамбы дипке чалбарыыл,

Арыг кузел сузуглээл.

Салгын-хатка бичи чаштар

Норбу: Чалап тур бис манап тур бис.

Шагаа дурген чедип келем

Чаагай чанчыл – сагылгавыс

Чаларадып оршээп корем.

Кадак сунар, ак чем оргуур

Хамык улус белен тур бис

Улуг улус сандан салып

Айдызап – ла корунерем

Группа иштин кырган-ава артыжап, йорээл состер чугаалап турар. (Ада-иелер аразындан).

Йорээл: «Чажыым чажып йорээл салдым»

Унген айнын чаазында

Унген чылдын бажын уткуй

Эртен эрте санным салып

Эргим черге йорээл салдым

Авыралдыг алдын хунум!

Тос дээрим Долаан-Бурганым!

Амытаннын буяны дээш,

Ажы-толдун амыры дээш,

Азыраан малдын мендизи дээш

Авыралдап чедип келдим.

Артыш шаанак бургеп шыпкан

Менги харлар бажын шуглаан

Бедик ала Тайгаларым

Ачылыг бооп чаяаттынган

Алдын баштыг Тайгаларым

Буянныг бооп чаяаттынган

Буруул баштыг Тайгаларым!

Дорт-ле Тандым ээлери

Торел чонум оршээнерем

Хадый берзин, эстей берзин!

Аарыг-аржык, бужар багы

Арлы берзин, тайлы берзин!

Берге уе бээрлевезин

Ада-огбе буян кежиин

Башкы: Уругларга айтырыглар

— Бо хун чуу байырлалын демдеглеп эртирип турарывыс ол уруглар?

— Шагаа кандыг улустун байырлалы чувел?

— Анаа улус чуну канчаар чувел?

— Канчаар белеткенир чувел?

— Кандыг-кандыг оюн-тоглаа эртирер чувел? (уруглар харыызы)

— Тывызыктар моорейи. Тывызыкдан ыдып берейн тывынарам уруглар!

1 .Шуглак чок удуур,

Суг чок чунар. (диис)

2 .Курт эвес ужар,

Куш эвес чалгынныг. (ховаган)

3 .Дошка дег боттуг,

Бугадег мыйыстыг. (доос-кара)

4. Даг кырындан чаттылды,

Дазыл дамыр чылытты. (хун)

5. Дорт алышкы дорт чузун. (час, чай, кус, кыш)

6. Аптарам ишти ак кажыктарлыг. (диш)

7. Чангыс чаак сая диштиг. (щетка)

8. Одээ ак хою кара. (ном солун)

9. Итпе-итпе кузупрар мен. (хонек)

10. Дег-дег дээрге дегбес,

Дегбе-дегбе дээрге дегжир. (эриннер)

11. Дугде кызаш, мында кызаш,

Дугу кызыл, боду кызыл. (дилги)

Кулунчак дешкилеп тур. (дыл)

Ыры «Бистин Тыва» — шупту уруглар ырлаар.

Башкы: Аваларывс, ачаларывыс анаа черле орар эвес ынчангаштын оларга бис моорейден чорудуптаал. Дурген-чугаага, узун-тынышка моорей . (ада-иелер аразындан).

Вирсавия: — Хемчикти канчап кештин?

Ай-Мерген: — Хеме-биле кештим.

Вирспвия: — Шакпын дыр бе?

Вирсавия: — Кажан кештин?

Алена: — Бээр кээрде кайыын кештин?

Чолдуг: — Бээжиден бээр кештим.

Алена: — Ырак-тыр бе, чоок-тур бе?

Чолдуг: — Ырлап чорааш, эскербедим.

Эртине: — Аъдын чоп дерлигил?

Айран: — Актын суун кештим.

Эртине: — Терен-дир бе, сыык-тыр бе?

Айран: — Шаап кешкеш, билбейн бардым.

Ыры «Дембилдей» шупту уруглар ырлаар.

Кожамыкка кончуг-ла мен… (ада-иелер аразынга)

Дан-Хаяа: Ойнап чору.

Кажыктарым хапта долу.

Кандыг оюн кагжыр бис эш?

Адаанажып салыылам, че.

Аайлашты аът душту.

Хой-ла,хой боор, хомуданчыын.

Ам база аът болду

Удук сенде болду, эжим.

Бодалажып улай ойнаал.

Бодалажып кажык адар –

Бодал херек кажар оюн.

Кажыктарын октай бербе.

Хапка суккаш, ойнап чору.

Тыва улустун оюну «Хулур-Хулур»

Башкы: Тыва улустун чемнерин адап корунерем уруглар. Чуу деп чемнер бар чоор.

Дарина : Ак чолдуг Шагаам

Шагнын чаагай эргилдези –

Шагаа хуну байырлалда

Сузуглээнин чуу-даа чуве

Чуму-биле арыг ак боор.

Аяс дээр-даа ак-кок оннуг,

Аал-чурт-даа ак хар хептиг,

Ак кадаан солчуп сунчур.

Чаламага агын баглаар,

Чажыг чажып, ак-сут оргуур,

Чаагай кежик курайлап аар.

Амданыг чем найыр-дойлуг,

Ак чолдуг бурун Шагаам.

Башкы: Тыва чемнерден адап корунерем уруглар, кандыг-кандыг тыва чемнер билир силер?

Чинчи: Чодураалыг чокпек.

Ойу кээрге, бышкан каты

Ойлеп тургаш чыып алгаш,

Калбак дашка чуура соктааш,

Каан хунге кургадып аар.

Чыып алган оремезин

Чылча тудуп, суун ундур

Аяктар дег борбактапкаш,

Ам-на пашка хайындырар.

Сарыг оннуг, арыг, кылан

Саржа дораан ылгалы бээр.

Чокпээн шуурээш хырын орта

Чодурааны холуп кудар.

Шагаавыстын хуну-даа кээр,

Шак ол чокпек делгеттинер.

Амданнанып чип-даа ханмас.

Алдар: Суттуг шай.

Аяк шайым баштады

Аъжы-чемим салыр мен.

Суруг малды чажымдан

Суржуп, ай деп оскен мен.

Сутке покпес анай дег,

Суттуг шайга ынак мен.

М. Айыран: Далган.

Арбай азы кызыл-тасты

Алгый пашка хоорган соонда,

Согаашка ургаш, бала-биле

Соктап-соктап, челбип алыр.

Чыды чаагай далганымны

Чыглып келген доргул-торел

Саржаг каггаш, суттуг шайга

Сагыш хандыр былгап чиир бис.

Шымыраарып унген коктен

Шынап ынчан сут-саан элбээр.

Холу чемгир авайларнын

Хойтпаан ишпээн тыва ховар.

Кежээ болгаш малчын борга,

Кежик чол-даа чурек сынмас.

Суруг малы ковудээрге,

Ааржы курут суузунун

Амгы салгал уттуп бар чор

Тыва чемнер догерезин

Тыва оол кыс кылып чрзун

Адам-огбем дамчып келген,

Ак-ла чемим дээжизи –

хоон кагбас ааржымга

Холчок ынакурен-дир мен.

Чайнын изиг хуннеринде

Чаткан поске кургадып аар,

Чинге тара, далган холааш,

Чип-даа ханмас ааржымны.

Хавын дуптеп аъткарарда,

Ак-ла чемим – ааржымны

Харам чокка соннеп чор мен.

Чинге тара, хамык чем дег,

Кылан сугга соолдургаш,

Кызыл-тас дег хооруп алыр.

Ынчангаштын ада-иелер силерни бис шайлаарынче чалап тур бис. Шагаа-биле, чаа чыл-биле, курай-курай!

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

«Улу чылын уткуп тура, Шагааавысты байырлаалы!».

Сценарий тывинского национального праздника Шагаа для детей средней группы.

Шагаа- это проводы старого и встреча нового года по лунному календарю.

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение детский сад «Белек» с. Тээли муниципального района «Бай-Тайгинский кожуун Республики Тыва» С.

Шагаа традиционный праздник тувинцев.

Сценарий праздника «Шагаа — 2017».

Цель:1. Совершенствовать и систематизировать знания детей о воде, учить наблюдать за природными явлениями. 2. Развивать речь. 3.Воспитывать бережн.

Источник статьи: http://nsportal.ru/detskii-sad/vospitatelnaya-rabota/2016/04/17/stsenariy-prazdnika-shagaa

Сценарий тувинского национального праздника «Ак чолдуг Шагаам»
учебно-методический материал (подготовительная группа)

Познакомить с историей тувинского национального, традиционнаго праздника «Шагаа». Воспитвывать любовь своим традициям.

Скачать:

Вложение Размер
Ак чолдуг Шагаам 28.53 КБ

Предварительный просмотр:

Сценарий национального тувинского праздника «Ак чолдуг Шагаам»

Подготовительная к школе группа

Воспитатель: Кужугет Чойганмаа Ховен-ооловна

Цель: познакомить с историей тувинского, национального, традиционного праздника Шагаа; воспитывать любовь к обычаям и к родному краю.

Персонажи праздника: Ведущая, Бабушка Ак-кыс угбай, Аскак-Кадай.

(За кулисами шум и топот лошадей)

— Поехали праздновать Шагаа

Нас приглашают в аал Ак-кыс угбай!

— С элементом танца «Аъдым» дети выходят в зал.

Вед: Останавливаемся в священном месте Оваа.

Завязываем ленточки – разного цвета чалама. Чалама- это молитва, подношение, дань уважение к Природе и к Предкам.

Белая ленточка символизирует чистоту дел и помыслов.

Красное – это символ солнца, тепла и достатка.

Синий – чистое небо, связь с космосом.

Зеленый – процветание, никогда не останавливаться.

Желтый – достаток и благополучие.

Шагаа является проведение обряда поклонения Природе, завязывание кадак и чалама. Чем длиннее чалама, тем лучше, ее длина означает жизненную дорогу

Все хором читают благопожелание.

Мои святые горы простите,

Огонь мой простите.

Дай благополучную зиму

Моему народу и скоту.

(Продолжение элемента танца «Аъдым» дети останавливают и садятся на свои места)

Ведущий :- Здравствуйте, уважаемые гости!

-Здравствуйте, дорогие дети! Мира ВАМ всем!

Сегодня у нас праздник Шагаа , Новый год по лунному календарю. Шагаа- традиционный праздник тувинского народа . Это проводы старого года, встреча нового, конец зимы, начало весны. Шагаа — новый год по лунному буддийскому календарю. Его называют «Белый месяц», “начало года”.

Шагаа наступает с первыми лучами солнца.

Ай-Кыс угбай проводит обряд «Чолукшууру»- то очень важная часть праздника, младший по возрасту протягивал руку к локтям старшего ладонями вверх, как бы говоря когда ты будешь совсем немощный, я подержу тебя, помогу. Старший же протягивал руки ладонями вниз (у всех народов это жест отдавания), обещая поделиться самым главным, чем владеет пожилой человек – жизненным опытом.

— Ай-Кыс угбай: «Амыр менди!» – Мира Вам! Амыр-ла амыр!

— Дет : «Сол менди!» – Мира и Вам тоже» Амыр-ла амыр!

(Не приветствовали друг друга только супруги.)

Ритуальной ложкой-девятиглазкой с молитвами окропляют ритуальный огонь и четыре стороны света чаем.

Айым чаазы, хунум эртези!

Эрги чылды удеп тур мен,

Чаа чылды уткуп тур мен,

Буура дег чыл эртти,

Бодаган дег чыл келди,

Эжен саным салып алган,

Эки чемимнин дээжизин оргуп,

Чамбы дипке чажыым чажып

Чалбарып тур мен курай-курай!

Тыва чоннун чанчылдары

Твызыксыг аажок чараш

Шаандан тура сагып келген

Шагаа – найыр байырлал бар.

Шагаа хуну унуп келди

Артыш санны делгевишаан

Аржаан сугну оргуулунер.

Сайхан ч итает стихотворение

Освещение дыма артыша

Над артышом-багульником таежным –

Шептала мама древние слова

И синий дым потек по кругу юрты.

Ты мама, верила в целебность артыша.

— Ай кыс угбай. (всех детей очищает артышом)

Вед: Артышом пользовались наши предки в старину и сейчас пользуются им. Дым зелёного кустарника помогает избавиться нам от дурного сглаза, от сна плохого, очищает душу, вселяет в нас бодрость и силу. Продолжаем наш праздник.

Ведущая : Сейчас вам дети прочтут стихи о Шагаа .

— Что такое Шагаа ?

Шагаа- это праздник

Шагаа- это веселье

Древний обычай восхваляющий

Наступление Нового года!

С новым годом поздравляю

Жителей Тувы родной.

Всем вам мира я желаю

Дружбы радости во всём.

Тыва чонум чанчылдары

Тывызыксыг таан чараш

Шаандан тура чанчыл болган

Шагаа деп бир баырлал бар.

— С новым годом вас поздравляем

Счастья всей душой желаем!

Чтоб прожить вам этот год

Без печали и забот!

В старом году оставьте печали.

Забудьте тревоги, обиду, беду.

Только здоровья, успехов и счастья

Вам желаю в Новом году!

Шаандан тура манаанывыс

Шагаа хуну чедип келди.

Дашкаар унуп силгиттинип

Даштыг черге хоглээлинер.

Шагаа – дээрге сурээ – боктан

Амыр чыргал буян- синген

Чаагай ыдык кузели-дир.

Тувинка я. Народ мой гордый

Я дочь серебряной горы

Дитя тувинского народа,

И я – наследница Тувы.

Храню себе я память рода,

Наследие страны моей.

Тувинка я. Народ мой гордый.

Я дочь серебряной горы.

Шагаа дээрге тыва чоннун

Чаагай кузел чанчылы –дыр

Айнын чаазын, хуннун эртенин

Алгап йорээн байыры-дыр.

Чылдын соолгу эргилдези

чыкылама кышты солуур

Чырык чаагай частын бажы.

Шагаа айы чаа чыл-дыр.

Песня «Чанчылывыс чараш»

Мерген эки состер оргуур

Тыва чоннун чанчылында

Дыка эки чуулдер бар.

Олурары безин аттыг

Ону тускай «согедек»- дээр.

Оон туруп кылаштаарда

Олурганнын орты биле

Оожум эртер чанчыл ындыг

Эргин орта оруп болбас

Эргин ажыр мендилешпес.

Огбелернин боодей оонче

Оор чонну чалап тур бис!

Аяк-шайдан аартап ижип,

Аравыста ырдан ырлап

Шагаа чемин чооглавышаан

Откроем же дверь и шагнув за Порог,

С поклоном войдем в тувинскую юрту-

Великий дар наших предков,

И матерью, ждущей своих детей,

Не давая угаснуть огню очага

С ласкою теплой, встретит нас юрта.

Танец «Аяк шайым» (все девочки танцуют)

Игра «Ортеннежир» (горелки)

Правило игры: игроки садятся в круг, и выбирается водящий игрок, игрок бегает по кругу и кладет незаметно платок за спиной, одного из играющих. Если игрок узнает, что платок за ним, должен взять платок и добежать до него. А водящий игрок должен занять место другого игрока. А если игрок догоняет водящего, то он должен сам занять свое место.

Ведущая : — Дети сегодня общенародный, традиционный праздник — Шагаа . К празднику Шагаа готовится каждая тувинская семья . Женщины готовят угощения и украшают юрту, а мужчины расчищают снег, готовят площадки для игр. По лунному календарю определяли время проведения – Шагаа , праздник благополучного исхода зимы, встреча весны, Нового года, проводы старого года.

Усевшись удобно на ковриках мягких,

И души свои успокоив.

Поговорим же сейчас по душам,

Чистые светлые мысли

Друг другу даря.

Девочки споют нам песню «Зимушка хрустальная».

Вед: Вот мы провожаем зимушку

Вед : Чечен мерген оолдар кайыл

Чеченнежип, ыдып, салып, кагжыылынар!

Сайыр, Сайхан чесеннежир

Чечен менде , Мерген менде,

Чесек черде Мезил хемде

Уран менде, Бодал менде,

Улар дагда. Богда дээрде.

Карак- ла бо хайым дыр бис. Каттап база кагжыылам че!

Чуу чуве ттутунмазыл? Коску-даа болза холеге тутунмас,

Бустуг-даа болза булут тутунмас.

Чуу чуве уоорге козулбезил,

Тударга тутунмазыл? Сактып келдим, сактып келдим

Денге:- Хайым-дыр бис, кайывыс-даа чечек дир бис.

Моорейлиг оюннарже, моону биле киржиилинер!

Праздник хуреш – он любим всенародно

Чьи поднимаются плечи,

Танец орла исполняют,

Птицы торопятся солнцу навстречу.

Танец орла (танцуют мальчики группы)

Песня «Арбай хоор»

Игра «Кажык чарыштырары»

Я вам загадаю загадку, если вы отгадаете, то вы вспомните кто был символом прошлого года.

Итак, послушайте загадки :

Даяна Два брюшко, Барааны чараш

Четыре ушка. Башка чымчак. (сыртык)

Сайхан. Из горящего колодца,

Через нос водице льется. Итпе итпе кузуптар мен. (хонек)

Ай-Херел Кто пасет овец и коз Хоюн малын кадарар

Там где травой зарос. Кончуг кежээ кымыл ол. (кадарчы)

Яна Без окон, без дверей, Эжии сонгазы-даа чок

Полна горница людей. Бажын долу кижи. (огурец)

Никого не обижает,

А все его толкают? Уне калбан, кире калбан. (эжик)

— Глазищи, усищи, хвостище Суг чок чунар

А моется всех чище. Шуглак чок удуур. (моортай)

Пять братцев вместе родятся, -Мээн оолдарым беш-

А росту разного Бежелдирзи атташ. (салаалар)

Хитрая плутовка, Дугде кызаш, мында кыщаш

Рыжая головка, Дугу кызыл, боду кызыл. (дилги)

Гуляет в поле, да не конь Дылы чок-дыка улуду,

Летает на воле, да не птица. Окпези чок – оттур урду. (хат)

Сидит дед в сто шуб одет, Аттынмаанда, ттевэнде

Кто его раздевает, Ала чайгаар ыглай бээр сен.

Тот слезы проливает. (лук)

Какой это мастер Холу-даа чок, буду-даа чок

На стекле нанес Кончуг чараш чурук чураан. (соок)

И листья, и травы

Ынак черин ырлазын.

Шынаалаза шыктыг алаак

Алаактаза арбын суруг

Суруглезе суттуг инек

Хойтпактаза дооза тодар

Милада и Настя споют нам песню «Выглянуло солнышко»

Давайте поиграем в игру

Игра : «Слепой черт» . (Аскак –кадай)

Черт: Что за тобой?

Мама: Это мой когээржик.

Черт: За когээржиком что?

Мама: Тень моего когээржика.

Черт: За тенью твоего когээржика что?

Мама: А там мои дети.

Черт: Если дети, я их съем.

Аскак-кадай :- Ох, устала я от вас

Никого я не поймала

Ох, какие все вы ловкие.

Вед: Послушай стихи наших детей о Туве.

Это-молодость, древнего края

Там – народ кочевой,

В круглых задымленных юртах.

Это смелые люди.

В будущее путь пробивает.

Это счастье народа,

Его героический труд.

Это смуглые люди

Упорно идущие к цели,

Чтоб открыла земля

Все богатства, все тайны свои-

Берега одеваются цемент

И синеватые дали

Моорейлиг оюннарже моону –биле киржиилинер,

Байырлалдар уезинде баштак, хоглел устур эвес

Огбелернин ырларындан откут кылдыр бадыраалы.

Песня «Хаван чылы»

Подвижная игра: «Юрта, юрта круглый дом»

Юрта, юрта, круглый дом

Побывайте в доме том!

Гости явятся едва

В и печку прыгают дрова.

Печка жарко топится,

Вед: давайте послушаем Пословицы.

Куш уязынга ынак, Птица любит свое гнездо,

Кулун иезинге ынак. Жеребенок любит свою мать.

Куш уязынга ынак, У птицы гнездо

Кулун иезинге ынак. У человека Родина.

Чадаг чорба аъттыг чору, Не ходи пешком- езди верхом,

Чааскаан чорба – эштиг чору. Не ходи один – ходи с другом. Савелия Айлика

Чалаа кижи «бажым» — дээр, Ленивый говорит: «Голова болит»

Чазый кижи «суксадым» — дээр. Обжора говорит: «Пить хотеться»

Чадаг кижээ чер ырак. Пешему путь далек

Чалгаа кижээ чем ырак. Ленивому еда далека.

Чавааны шаварга – аскаар, На жеребенке покачешь – захромает,

Чашты аттынарга –ыглаар. Ребенка обидешь – заплачет.

Алдын –Сай Ай-Херел

Чалгаа кижи часка четпес Ленивый человек весны не дождется,

Чарык доскаар куске четпес Дырявая бочка до осени не сохранится.

Наступление Нового года праздновалась с концом зимы , началом весны.

Источник статьи: http://nsportal.ru/detskiy-sad/scenarii-prazdnikov/2019/05/11/stsenariy-tuvinskogo-natsionalnogo-prazdnika-ak-choldug

Читайте также:  Сценарий праздника ко дню стоматолога
Оцените статью
Adblock
detector